“Kore Dalgası”nı (Hallyu) ele aldığı 4 kısımlık evrak haberinin birinci kısmı, Hallyu’nun nasıl başladığı ve nasıl yayıldığına dair bilgiler, uzman görüşleri ve akademik çalışmalara dayanılarak hazırlandı.
TUTKUYLA SAHİPLENİLİYOR
Asya’nın kendisine has estetik algısıyla başlayan merakla içine çeken bu kültür, müziği, dizi ve sinemaları, dansları ve yemekleriyle bir kuşak için anlaşılmaz bir özenti, bir kuşak içinse büyük bir hayranlığı söz ediyor. Bilhassa Z nesli olarak bilinen kuşak, uzak Asya’daki bu kültürü güya kendilerine aitmiş üzere tutkuyla sahipleniyor.
“YUMUŞAK GÜÇ” K-KÜLTÜRÜ
İlk bakışta toplumsal medyada yayılan bir akım ya da tanınan kültürün ürettiği, kendi kültüründen uzak dejenere bir popülizm ile kitleleri etkilemeye çalışan kapitalist bir eser üzere görünse de K-Kültürü, bir devlet siyaseti. Bu, ayrıyeten tedricen besbelli bir şuurla geliştirilen ve güncellenen, evre kademe sempati uyandıran hatta imrendiren bir “yumuşak güç”.
Tarihte Çin ve Japon emperyalizmi karşısında siyasi, ekonomik ve kültürel olarak sömürgeleştirilmekten kaçamayan Güney Kore, maruz kaldığı bu durumu yeni “yumuşak gücüyle” lehine çevirmeyi başardı.
K-KÜLTÜRÜ BİR ÇIKIŞ YOLU
1990’ların sonundaki Asya mali kriziyle boğuşan Güney Kore’de iktidardaki Kim Dae-jung, 1990’ların başında başlayan bu akımı çıkış yolu olarak gördü. Güney Kore, ekonomik büyümenin ana kaynağı olarak “Hallyu” olarak da isimlendirilen “Kore Dalgası’na” odaklandı. Kültür eserlerinin başta Asya olmak üzere dünyaya yayılması, Güney Kore tarafından 1990’ların sonlarına yanlışsız fark edildi ve benimsendi.
Kore kültürü üzerine araştırmalar yapan Sosyolog Dr. Alptekin Keskin, AA muhabirine, Güney Kore’nin krizi aşmak için çeşitli yollar denediğini ve kültür sanayisi eserlerinin pahasını kavrayarak “Nasıl yatırım yapabilirim?” diye düşündüğünü söyledi.
Keskin, “1997’deki Asya ekonomik krizinden sonra (Güney Kore) bilhassa bunun farkına varıyor. Güney Kore için bir çıkış kapısı oluyor.” değerlendirmesinde bulundu.
HALLYU’NUN BİRİNCİ BASAMAĞI “K-DRAMALAR”
Dünyada şöhreti son periyotta kitleselleşmiş görünse de K-Kültür’ün geçmişi 1990’lara dayanıyor. K-pop, Kore kültürünün yayılmasında mihenk taşı olarak bilinse de bu kültürün yalnızca bir kesimi. 1992’de “I Know” isimli müzikle çıkış yapan “Seo Taiji and Boys”, K-pop müziğinin atası kabul ediliyor lakin uzmanlar, Hallyu’nun yayılmasında birinci basamağın K-dramalar olduğunu belirtiyor.
BÜYÜK ÜN YAPAN YAPAN İKİ DİZİ
Hallyu, 1997’de “What is love?” dizisinin Çin’de 150 milyondan fazla izlenmesi ve akabinde 2002’de Winter Sonata dizisinin Japonya’da yankı bulmasıyla başlıyor. “Winter Sonata” dizisi eserlerinin satışı yalnızca Japonya’da 3,5 milyon doları aştı. Bu dizi, Asya’dan Türkiye’ye kadar gelerek burada da şöhrete kavuştu.
“KORE DALGASI”
Kore drama ve müziklerinin Çin ve Japonya’da büyük ilgi uyandırmasının akabinde Çin basını, 1990’larda bu akım hakkında “Hallyu” sözünü kullanmaya başladı ve tüm dünyaya tıpkı isimle yayıldı: Kore Dalgası.
Müziğinin yanı sıra farklı dans koreografileriyle de bilhassa muhakkak bir yaş kümesinin ilgisini çeken K-pop ile dünya, birinci defa H.O.T isimli kümenin albümleriyle tanıştı. Erkeklerden oluşan bu küme, Kore dışında sahne alan birinci K-pop kümesi oldu.
BAŞARISI DEVLET SİYASETİ OLDU
Doğu Asya kültürüyle ilgili çalışmalarıyla bilinen Prof. Dr. Suk-Young Kim, K-dramaların evvel Asya’ya, sonra Kuzey Amerika ve denizaşırı topluluklara yayıldığını, milletlerarası sinema şenliklerinde ödüllere layık görüldüğünü ve bu ilginin K-Pop’a yöneldiğini söyledi.
Hallyu, periyotları de 1.0, 2.0, 3.0 ve 4.0 olmak üzere dörde ayrılıyor. 1.0 periyodu olarak bilinen 1997-2007 yıllarında drama, sinema ve müzikler hakim oldu. Hallyu 1.0 sürecinde hükümetin siyaset dayanağının dolaylı yapıldığı görülürken 2.0 periyodunda hükümet, K-Kültürü’nü direkt destekledi.
TÜM DÜNYAYA YAYILDI
2008’de başlayan 2.0 periyodunda ise müzik ve dramalara odaklanıldı. Kültür eserleri, teknolojik gelişmelerle YouTube üzere platformlara taşındı ve Hallyu, Doğu Asya, Batı Avrupa, ABD ve Latin Amerika’da kendini göstermeye başladı.
Güney Kore’de K-Kültürü üzerine saha çalışmaları yapan Hacettepe Üniversitesinden Prof. Dr. Ferruh Memnun Binark, Asya ekonomik krizinden sonra Kore devlet liderlerinin, Kore kültürel içeriklerinin bir tıp ihracat kalemi olabileceğinin farkına vardığını kaydetti.
İÇERİKLERİ ÖZEL ŞİRKETLER ÜRETİYOR
Binark, Kore hükümetine bağlı Kore Yaratıcı İçerik Ajansı (KOCCA) ile yaptığı görüşmeye değinerek, “Pazarın kendi dinamikleriyle ortaya çıkan 1997- 2005’lere kadar süren devir, birinci devir olarak isimlendiriliyor. 2005’ten sonraki devir (2.0) şu açıdan kıymetli: İnternet teknolojisinin gelişmesi, toplumsal ağların, platformların ortaya çıkması, Kore’de endüstriyel üretim yapan şirketler… Bu içerikleri devlet üretmiyor, özel şirketler üretiyor.” dedi.
Hallyu 1.0’ı, 2.0’dan ayıran kıymetli özelliğin “internet” olduğuna dikkati çeken Keskin ise Hallyu 2.0’da kültür eserlerinin yayılmasında toplumsal medyanın çok gerçek bir araç olarak kullanıldığını belirtiyor.
KORE TANINAN KÜLTÜRÜ
California Üniversitesinde Sosyoloji Profesörü John Lie de “Kore Dalgası”nın en başta devletle bağının olmadığını, sonradan devlet siyasetine dönüştüğünü tabir etti.
K-pop’a ulusal ve memleketler arası ilgideki artışı hükümetin fark ettiğini anlatan Lie, “K-pop ve Güney Kore dizilerinin yadsınamaz başarısıyla devlet, Güney Kore cümbüşünü tanıtmak için çabaladı.” dedi.
Özel şirketlerin yanı sıra Kore Kültür Turizm Bakanlığı da Kore kültür eserlerini denizaşırı pazara taşımak için planlar geliştirdi ve girişimcilere krediler sundu.
Ülkenin “büyük stratejisi” haline gelen bu karar, sonrasında tüm hükümetler tarafından da takip edildi. Hükümetler, daha sonra “Hallyu Sanayisi Dayanak Geliştirme Planı” ismi altında bu alanda katma bedel üretmeyi ve bu bölümü geliştirmeyi resmi siyaset haline getirdi. 1990’ların sonundan itibaren bu alandaki tüm kültürel teşebbüsleri ya direkt destekledi ya da çeşitli yollarla sübvanse etti.
“Dünyada Kore kadar tesirli formda bu kümeleri, tanınan kültürü, bu derece tesirli kullanan diğer bir ülke yok. En tesirli bir biçimde kullanan ülke Kore’dir.” değerlendirmesini yapan Keskin, Güney Kore’nin yumuşak güç vurgusunu “Ulusal Savunma Stratejisi”ne dahi yazdığını anlattı.
Keskin, “K-Kültür, resmi bir kültürel diplomasi eseridir ve bir muvaffakiyet örneğidir.” sözünü kullandı. AA
